‘Elke dag raakt mijn vader een stukje van zijn leven en waardigheid kwijt’, zegt Ton Schijvenaars. ‘Straks is hij nog slechts een lege huls die op de verlossing van de dood wacht. Als mijn vader een kasplantje is geworden, is hij vergeten dat hij nooit een kasplantje wilde zijn. Het is voor mij een enorm dilemma.’
Ton’s dilemma staat vanavond centraal. Zijn vader is beginnend dementerend. Hij heeft aangeven dat hij euthanasie wil wanneer zijn dementie in een vergevorderd stadium raakt. Om deze wens aan de artsen duidelijk te maken, maakt Ton filmpjes waarin hij zijn ouders interviewt. Hierbij wordt hun kijk op deze lastige kwestie vastgelegd. Maar in hoeverre is dat een garantie dat de wens van zijn vader op het juiste moment wordt ingewilligd?
Met de toenemende vergrijzing stijgt ook het aantal dementerende patiënten snel. Steeds meer van hen spreken net als Ton de wens uit om te sterven, om een mensonterend levenseinde te voorkomen. De angst om niet meer te weten wie je bent, wie je liefhebt en afhankelijk te worden van de zorg van anderen roept bij veel mensen vragen op. Hoe garandeer je dan een waardig einde?
Het is een grijs gebied. De euthanasiewet biedt ruimte om euthanasie toe te passen bij dementerende mensen, die hebben aangegeven dat te willen toen ze nog helder waren. Maar wanneer op het moment suprême geen goed gesprek meer mogelijk is, werken artsen vaak niet mee uit angst om de verkeerde beslissing te nemen. Hoe weet je immers dat de dementerende patiënt nog steeds achter zijn eerdere besluit staat? Wat betekent onze wens om waardig te sterven uiteindelijk?
In dit programma onderzoeken we deze vragen met artsen, patiënten en familieleden.
Gasten
Bert Keizer is arts, schrijver en columnist bij Trouw, Medisch Contact en Filosofie Magazine. Hij werkte 34 jaar in Amsterdamse verpleeghuizen en is sinds 1 januari verbonden aan de Levenseindekliniek. Zijn meest recente boek is ‘Vroeger waren we onsterfelijk’, een bundel columns en essays.
Marleen Moors is filosofe en filosofisch consulent: in haar eigen praktijk kunnen mensen met hun levensvragen terecht. Ze geeft cursussen, lezingen en advies en publiceert op het gebied van gezondheid, existentialisme en persoonlijke groei. Tevens werkt Marleen als consulent spirituele zorg met specialisatie oncologie en palliatieve zorg in een ziekenhuis in Limburg.
Enzo van Steenbergen is journalist bij het NRC Handelsblad. Hij schrijft over de zorg en medische wereld. Hij verrichte onlangs een groot journalistiek onderzoek naar euthanasie waar meer dan 3200 lezers aan deelnamen, en las daarvoor honderden verhalen over ervaringen omtrent euthanasie
Presentatie: Tyche van Bommel; Gespreksleider Moreel Beraad: Dick Kleinlugtenbelt
Dit programma vond plaats op 11 mei 2016 in De Nieuwe Liefde