Duurzaamheid van binnenuit is een drieluik in mei 2017 dat ik organiseer en modereer voor Stichting NatuurCollege. De serie wil inspireren tot kritische zelfreflectie op mens en wereldbeeld in relatie tot (on)duurzaamheid. ‘De Natuur & Ik: op zoek naar een ecologische levenskunst’ is het tweede programma in deze serie, en vindt plaats op 17 mei in De Nieuwe Liefde.  Afbeelding: Ren Hang. 

Het duurzaamheidsdebat gaat vaak over problemen of over oplossingen: CO2-uitstoot, windmolens en het klimaatgevaar dat Trump heet. Maar alles wat daar onder ligt – hoe het ons raakt, wat ons inspireert en waar we het eigenlijk voor doen – dat lijkt wel te intiem. En dat is een gemiste kans, want aan werkelijk duurzaam leiderschap gaat dikwijls een innerlijke verandering vooraf. Een transitie waarin we met nieuwe ogen naar onze relatie tot natuur gaan kijken.

Voor veel mensen is de natuur iets voor in het weekend of op vakantie – van maandag tot en met vrijdag is het een blinde vlek. We zien natuur als een statisch landschap: het decor waartegen ons stedelijke leven zich aftekent. Maar wat is natuur eigenlijk? Wat is onze relatie hiertoe? En wat maakt dat uit?

Vanavond gaan we op zoek naar de leidraad voor een ecologische levenskunst. We praten openhartig over het contrast tussen de wereld die we willen en de wereld waar we in leven. Wat betekent goed doen in deze complexe wereld? We onderzoeken wat ons beweegt, oplaadt en waar we ons aan kunnen vasthouden. Hoe kan de natuur en filosofie hierin helpen? Een inspirerende avond broodnodige balsem voor de ziel.

Gasten

Irene van Lippe-Biesterfeld

Prinses Irene richt zich op het herstel van de relatie tussen mens en natuur. In 2000 richtte zij het NatuurCollege op, een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor behoud en waardering van de natuurlijke leefomgeving door persoonlijke betrokkenheid en bewustwording te bevorderen. In haar werk krijgen natuurlijk leiderschap en de binnenkant van duurzaamheid speciale aandacht.

In Zuid Afrika ontwikkelde zij een trainingsprogramma, Spirit of the Wild, waarin gidsen van nationale parken getraind worden om toeristen in wezenlijk contact te brengen met de natuur. In Nederland nam zij het initiatief tot een soortgelijk programma genaamd ‘NatuurWijs’ om schoolkinderen weer echt in contact te brengen met de natuur. Irene van Lippe-Biesterfeld heeft een groot aantal boeken geschreven waaronder ‘Dialoog met de natuur’, ‘Aarde ik hou van jou’, ‘Leven in verbinding’ en meest recent ‘Bergplaas – een verhaal’.

Henk Manschot is emeritus-hoogleraar filosofie en ethiek aan de Universiteit voor Humanistiek. In het najaar van 2016 verscheen van zijn hand Blijf de aarde trouw: Pleidooi voor een Nietzscheaanse terrasofie. In dit boek gaat hij aan de hand van het werk van de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche op zoek naar de leidraad voor een ecologische levenskunst. 150 jaar geleden stelde Nietzsche namelijk al: “De aarde is ziek, en die ziekte heet de mens”. Hij opperde ook een remedie voor deze kwaal: blijf de aarde trouw! Henk Manschot heeft het over een terrasofie: een aarde-sofie, waarin niet langer de mens, maar de aarde centraal staat. In navolging van Nietzsche ging hij de Alpen in, op zoek naar antwoorden op hét vraagstuk van onze tijd: de klimaatproblematiek. Vandaag gaan we het hebben over zijn bevindingen: hoe zelf een groene ‘übermensch’ te worden?